28 januari 2014

Rumoer om Sandra

Sandra Dietrich is als dochter van een Duitse vader en een Nederlandse moeder. Ze is, zo wordt duidelijk in hoofdstuk 3, een interessant geval. Want: in Soerabaja geboren, juist op tijd voor de inval van de Japanners naar Sjanghai uitgeweken en na oorlog naar Kenya gegaan. Wat een levensloop, aldus directeur en leraar Engels Rietstok. Maar daar blijft het dus niet bij.

Sandra komt heel alleen met de boot van Kenya uiteindelijk in Rotterdam terecht. De kapitein heeft wel een oogje in het zeil gehouden, maar deze zeventienjarige jongedame is veel zelfstandiger dan alle meisjes uit de jaren vijftig (of zestig) bij elkaar. Ze reist, voor het eerst bewust in Europa, alleen met de trein naar Rotterdam, naar haar tante Wies Bovendonck, bij wie ze gaat wonen. Haar vader is in Afrika achter gebleven, haar moeder aan een tropische ziekte overleden. Ze moet in Nederland naar school, maar ging al eerder in Kenya naar de middelbare school. En deed voor vader het huishouden. Al stelde dat niet al te veel voor. Het huishouden dat deden de negers. Het was haar taak om te zorgen dat ze niet al te veel gapten. Dat mocht kennelijk gewoon opgeschreven worden, toen. En uitgeverij Kluitman had ook geen moeite om het af te drukken.

Uitgeverij Kluitman had blijkbaar geen enkele moeite met dit nogal bijzondere meisjesboek. Een meisje uit Afrika, dat een grote mond opzet tegen de leraren en tien jaar ouder lijkt dan de rest van de klas. In alles. En het wordt nog geaccepteerd ook. Tante Wies, een zus van haar moeder, blijkt detectives te schrijven, onder het pseudoniem Palenperk. Drs. Dragt, de nieuwe leraar wiskunde, is ook geboren en getogen in Afrika. Hij is gecharmeerd van Sandra. Dat heeft ze veel eerder door dan het gemiddelde meisje uit de verhalen van toen.


Natuurlijk wordt het wat met die leraar. Maar pas als Sandra haar hbs diploma niet heeft weten te halen en ze met tante Wies op de boot terug is naar Afrika. En hij ook op de boot blijkt te zitten. Tante Wies, die met vader gaat trouwen. Waar ze gaan wonen, in Nederland of Afrika, wordt niet duidelijk. Maar het zal wel Afrika worden. Of tante Wies dan nog detectives gaat schrijven? Vast niet. Want er wordt met nadruk over de laatste best-seller gesproken. Een getrouwde vrouw schrijft niet meer. Wat de baan van vader Dietrich is, wordt niet duidelijk. Wat de heer Dragt gaat doen, daar in Afrika, ook niet. Wat Sandra zo zonder haar diploma gaat doen, wordt ook niet duidelijk. Studeren? Het zou zo maar kunnen. Dat Afrikaanse diploma is immers veel meer waard dan die Nederlandse hbs. Tuurlijk is het niet erg, dat ze daarvoor is gezakt. Vader spreekt er zelfs met geen woord over. Zo was hij nou eenmaal.

Pa Dietrich is een grote uitzondering, net als zijn dochter. Want de meeste vaders zouden wél boos zijn geworden, als hun dochter dat diploma niet haalt, in de verhalen van toen. Tante Wies mag dan wel haar zegen hebben gegeven aan Marc Dragt, het oordeel van vader is veel belangrijker. Sandra is nog minderjarig, hij heeft er zelfs alles over te zeggen, over haar toekomst. Maar dat lees je dus allemaal niet, in deze variant van reisbeschrijving en meisjesroman. Sterker nog. Uit niets blijkt, dat er contact is tussen vader en dochter of tussen vader en tante.

Ans van Breda moet zelf ook zo'n Afrikaander zijn geweest. Ik bezit meerdere boeken van haar hand en ze spelen zich allemaal daar af. Allemaal verhalen die het midden laten tussen een reisbeschrijving en een meisjesroman. En dan ook nog een met een meisje in de hoofdrol dat alles zelf kan en mag. Met de man voor het leven als slotstuk. Uiteraard allemaal voorzien van een omslag en tekeningen van Hans Borrebach. In dit geval nog een mooi uitgewerkte, ook. Wat kijkt hij Sandra verliefd aan. Logisch dat ze het meteen in de gaten had.