20 april 2013

Mieke wordt Miek

Twee jaar geleden kocht ik deel 1, 3 en 4 van deze serie op een kofferbakmarkt. Omdat de delen - zoals uitgevers altijd zo mooi formuleren - elk een zelfstandig geheel vormen, dat afzonderlijk kan worden gelezen, heb ik dat destijds dus ook gedaan. Maar vorige week wist ik ook deel 2 voor een prikje te scoren en zo ben ik dan nu toch compleet. Bovendien heb ik inmiddels deel 1 in de Borrebach variant weten te scoren. De serie is ouder dan ik in eerste instantie dacht. Uit eind vijftig, begin zestig.

Mieke wordt Miek dus. Er zijn een paar jaar verstreken in huize Hogenbirk, maar verder is er nog niet veel veranderd. Vader heeft zijn werk, buurman Leo is nog steeds enkel een goede vriend van Mieke en Mieke zelf zorgt nog aldoor voor haar jongere broers en zussen.

Broer Remco verbreekt zijn relatie met Topsy, de meid met de mondaine make up, die in het eerste deel nog ter sprake kwam.Topsy blijkt er een ander op na te houden. Een ontdekking die Remco ziek van verdriet maakt. Maar gelukkig is Mieke er, om voor hem te zorgen. En later in het verhaal krijgt Remco een relatie met Sylvia van Zevenaer, het zusje van Otto, dochter van de burgemeester. Wanneer papa Van Zevenaer er achter komt, sommeert hij Mieke op zijn kantoor te komen, waar hij haar beveelt, Sylvia niet meer te ontvangen. Ze is niet van hun stand, het moet over en uit zijn. Sylvia gaat naar het buitenland, maar zal Remco brieven blijven schrijven.

Broer Bas heeft zijn mulo diploma niet gehaald en moest ongediplomeerd van school af. Wanneer Mieke in de gaten krijgt, dat hij heel technisch is, weet ze haar vader er van te overtuigen, dat Bas toch weer naar school mag. De LTS en daarna de MTS, zo blijkt.

Zusjes Tonia en Emmy naderen hun eindexamen. Als tweeling beginnen ze steeds minder op elkaar te lijken. Was in het eerste deel Tonia nog de hulpvaardige en Emmy de dwarse wildebras, nu lijkt Tonia kapsones te gaan krijgen en is Emmy juist de zorgzame zus. Tonia wordt verliefd op haar leraar Engels, maar dit loopt op niets uit. Na haar diploma verhuist ze naar Amsterdam, om mannequin te worden. Emmy gaat ook naar Amsterdam. Ze gaat werken in het ziekenhuis. En nakomertje Karel gaat intussen gewoon naar school. Hij is toch iets minder achter dan in het eerste deel nog leek. Dankzij de inspanningen van Leo, zo blijkt.

Buren Trees en Jules Graafland gaan verhuizen. Terug naar Amsterdam. Trees, de zus van Leo, is in die jaren verworden tot een haastig, verwend en wispelturig type, die in het dorp waar ze terecht is gekomen, niet meer kan aarden. Het huis komt dus in de verkoop. Leo zou het graag kopen. Om te kunnen trouwen met Mieke. Maar Mieke heeft nog steeds haar huishouden, dat ze niet in de steek kan en wil laten. De andere kinderen hebben haar nog te hard nodig en vader kan geen hulp betalen.
En dan komt tante Katy Graafland, als reddende engel. Zij wil de huishouding wel gaan besturen, zodat er getrouwd kan worden.

Mieke naait haar eigen trouwjurk, plus de jurken van Tonia en Emmy, die bruidsmeisjes zijn. Ze stelt zelf haar uitzet samen. Ze koopt meubels en bereidt de grote dag voor. Mieke heeft energie voor tien, want daarnaast doet ze ook nog altijd het huishouden. Tot ze zelf trouwt. En Kareltje mee naar het buurhuis neemt. Want die zou te veel zorg voor tante Katy zijn. Ten slotte noemt Leo Mieke op de allerlaatste pagina voor het eerst Miek, waarmee de titel wordt verklaard. Miek past bij de getrouwde vrouw, die ze nu is geworden. Op naar deel drie.

16 april 2013

(Nieuwe) Prisma Huishoudencyclopedie

Eigenlijk is dit weer zo'n boekje waar ik er al een aantal van heb beschreven en waarvan ik er ook nog een aantal nog onbesproken in de kast heb staan. Wat dit leuk maakt, is dat ik er twee edities van bezit. De oorspronkelijke Prima Huishoudencyclopedie en de zeven jaar later verschenen Nieuwe Prisma huishoudencyclopedie. En hoewel de titel bijna identiek is, is de inhoud dat niet.

De oudste editie, die uit 1959, bestaat uit een aantal hoofdstukken, die weer nader zijn onderverdeeld in paragrafen en vervolgen, in een aantal gevallen, nog in subparagrafen. Over Eten. Over Kleding. Over de Woning. Over de Lichaamsverzorging. Waarna achtereenvolgens Het koken en de daarbij behorende technische middelen worden besproken. Kleding en het onderhoud daarvan. De vertrekken en hun inrichting. Tabel van lichaamsgewichten. Om te eindigen met Fornuizen en komforen. Een Textiel ABC. De vloer. Die nóg weer verder wordt onderverdeeld in gladde en vezelige
vloerbedekkingen.

De stof is overzichtelijk en schematisch ingedeeld, aldus het voorwoord, dat op de keerzijde van de kaft staat gedrukt. Dat mag inderdaad gezegd worden. Op de achterkant van de titelpagina staat een spreuk gedrukt: U heeft maar twee keer spijt wanneer u iets van goede kwaliteit koopt: wanneer u het betaalt en wanneer het versleten is. 

Het boekje is samengesteld door een echtpaar. Hans Vollmar, en Cor. Vollmar-van Wijk. Hij studeerde tropische landbouw, zij landbouwhuishoudkunde. En samen wonen ze in Brazilië, waar hij nog andere boeken schreef en zij aan huishoudcursussen voor meisjes werkte.

De editie uit 1966 is enkel nog maar samengesteld door Hans Vollmar, die, aldus de achterflaptekst, in 1961 terugkeerde naar Nederland, om zijn carrière in het bouwwezen te verruilen voor eentje in het nieuwe vak van elektronische informatieverwerking. Zou hij daar nog boeken over gepubliceerd hebben? Ben best benieuwd naar de visie op de computer van vijftig jaar geleden. Maar goed, dat is een ander verhaal.

De Nieuwe Prisma huishoudencyclopedie was nodig, aangezien de inhoud ervan snel veranderd bleek, door de verbijsterend snelle ontwikkeling in de wereld om ons heen. Daar heeft ook iedere moderne vrouw hulp bij nodig, aldus de tekst op de keerzijde van de kaft. Al worden de delen Woning, Keuken, Kleding en textiel nog altijd heel traditioneel in paragrafen besproken. Dit maal niet alleen met bekende kost, maar ook met nieuwe onderwerpen. Elektrische bedverwarming is er zo een. Centrale verwarming, meerkamerverwarming en lokale verwarming ook.

De beide enyclopedieën laten zich leuk naast elkaar lezen. Om te zien hoe de samenleving in die tijd veranderde. De kaft zelf geeft het al heel duidelijk aan. Waar het in de jaren vijftig nog een ijverige huisvrouw was, daar is het tien jaar later een foto van elegant geklede dame met een dochtertje, die samen niet veel meer doen dan het hoognodige. De vrouw is geen sloof meer, maar iemand met plezier en waardering in het werk dat ze doet. En ze wordt er ook minder moe van. Vast dankzij die verbijsterd snelle veranderende wereld.