28 juni 2016

Handboek voor etiquette : goede manieren en omgangsvormen

Zo lang boeken niet bladerbaar worden aangeboden op internet, zal ik ze daar niet aanschaffen. Nieuw niet, omdat doorbladeren de enige manier is, om er achter te komen of de inhoud me echt bevalt. En tweedehands niet omdat behalve de inhoud, ook de staat van het boek me moet bevallen.

Een Borrebach met een scheur of vouw, daar is overheen te komen. Maar het moet geen kleurboek zijn geworden. Of vol krassen staan. Ja, zulke exemplaren worden te koop aangeboden. Het overkomt me ook nog geregeld, dat ik boeken alsnog weg gooi. Als ik ze gelezen heb en constateer, dat het bij nader inzien niets is. Dit Handboek voor Etiquette, dat ik nieuw aanschafte in 2003, wordt nu een Handboek voor de oud papierdoos.

Ik heb het destijds alleen even vluchtig doorgebladerd. En pas onlangs echt gelezen. Toen ik het kocht, heb ik speciaal op het colofon gelet. Daar stond 2003 als jaar van uitgave in. Ik ging er van uit, dat twee jaar na de officiële invoering van de euro, er geen prijzen in guldens meer zouden voorkomen. Bij een boek van omstreeks de eeuwwisseling was dat nog wel mogelijk geweest, zo hield ik me voor.

Maar er worden dus nog wel overal guldens in genoemd. Het betekent dus, dat een uitgever een echt achterhaald manuscript heeft gepubliceerd. Als het een herdruk was geweest, zou dat in het colofon van dit boek moeten staan. Maar daar staat alleen iets over het copyright van deze uitgave. De catalogus van de Koninklijke Bibliotheek geeft me het antwoord. Ja, dit is een herdruk. De oorspronkelijke uitgave is uit 1996, verschenen bij Slingenberg Producties. Verba te Hoevelaken heeft alles klakkeloos overgenomen.

Natuurlijk, ik bezit meer achterhaalde boeken, ook op het gebied van etiquette. Maar van die boeken wist ik dat het achterhaald was, toen ik ze kocht. In dit geval wist ik dat niet. Maar ik weet het dus nu. Ik had eigenlijk ook beter moeten weten, toen ik het kocht. Deze uitgave komt namelijk bij Boekenvoordeel vandaan. En wie daar iets tegen een spotprijs koopt, mag absoluut geen eisen stellen.

De kloeke omvang van dit boek doet een degelijk naslagwerk verwachten en dat zou dertig a veertig jaar geleden ook terecht zijn geweest. De omgangsregels in de maatschappij anno 2003 zijn, behalve voor officiele gelegenheden, veel informeler geworden, zo luidt een recensie van bol.com. De veranderde bevolkingssamenstelling, de opkomst van mobiele telefoons, e-mail, andere dan christelijke feesten enzovoort worden in dit boek gemist. Een handreiking voor leven met en naast elkaar met respect voor ieders opvattingen is nodig, niet de strikte, formele regels die hier worden gegeven.

Het boek was dus zeven jaar ouder dan 2003. En in 1996 was de mobiele telefoon nog niet zo ingeburgerd, net zoals het gebruik van e-mail. Dat geldt waarschijnlijk ook voor die andere dan christelijke feesten. En ja, de afsluitende opmerking geen register, in de recensieklopt ook. Het was me nog niet opgevallen, maar die zit er inderdaad niet in. En daarmee is het, volgens de regels van het vak, ook geen echt naslagwerk. Je kunt er niets in terugzoeken. Handboek voor de oud papier doos, dus.

21 juni 2016

Stel je voor dat ik ging emigreren!

Inmiddels verzamel ik al wel vijfentwintig jaar meisjesboeken, met die voorkeur in de jaren vijftig en zestig. De meisjes, voor wie die boeken bedoeld waren, zijn zo oud als mijn moeder en haar vriendinnen. Ik ken dus nogal wat tienermeisjes persoonlijk, die inmiddels de zeventig naderen. Gelukkig wel, zo kan ik de tijd van toen een beetje relativeren. Nee, dat wat in boeken staat, is meestal niet helemaal waar. Maar dat wat in meisjesboeken staat opgetekend, komt niet eens in de buurt van de werkelijkheid van toen.

Stel je voor, dat ik ging emigreren, is het zoveelste verhaal van een meisje dat het land verlaat, de liefde achterna voor een betere toekomst. Alsof de meisjes van toen bij bosjes emigreerden. De meesten niet. De meesten waren als mijn moeder en haar vriendinnen. Een baantje na de middelbare school, wat in huis helpen en intussen wachten op de verloofde. Meestal ook niet zo'n knappe, resolute man met een goede positie, zoals ze in de boeken staan.

Like heeft een moeilijke strijd met zichzelf uit te vechten als haar beste vriend naar Australië emigreert. Ze heeft altijd sterk onder de invloed van haar ouders gestaan, die wel eens vaak over-bezorgd voor haar waren en die niet kunnen begrijpen dat hun dochter plots zo zelfstandig en op eigen benen wil gaan staan. 

Aldus de achterflap van de pocket. Like, als in Engels voor leuk, maar het was vast niet zo bedoeld. Het is gewoon Lieke zonder E. Ze heeft bespottelijk strenge ouders. Haar vader is leraar scheikunde en wordt door zijn leerlingen 'de dictator' genoemd. Haar beste vriend is een leerling van haar vader. Hij vertrekt met zijn ouders inderdaad naar Australië, nadat haar schoonzus in spé hen dat heeft geadviseerd. Het verhaal gaat ook over haar. Jolanda is verkoopster in een warenhuis en beseft dat ze emigreren als een walhalla heeft gezien. Ze gaat uiteindelijk niet mee.

Het verhaal gaat niet alleen over Like, of over Jolanda. Het gaat ook over zus Ida en haar vriend Anton, die gecharmeerd was van Like. Het gaat over de ouders van Like en over haar vriendin. Veel hoofdpersonen voor een verhaal. Het is geen verhaal. De korte hoofdstukken hebben allemaal een titel. Hoofdstukjes, die zo maar midden op een pagina beginnen. Wat het nogal rommelig lezen maakt. Het zijn zes, zeven verschillende verhaallijnen in één pocket. Met als thema emigreren. Stel je voor. En dat geïllustreerd door Borrebach.

07 juni 2016

Moet ik een 'begijntje' wezen?

Het is 1968, als dit boek verschijnt. De tijd van hippies, provo's en zo meer. Waar vijf jaar eerder moeder nog met een pot thee op dochterlief wachtte, moet ze nu uit werken, omdat vader niet meer leeft. Waar het huis vroeger een thuis was, daar gaan ze nu liever naar een stamcafé. En de mannen, die willen intussen seks voor het huwelijk. Want zo zijn mannen. Geworden. Ze waren het in het begin van de jaren zestig nog niet, in de boeken van Netty Koen-Conrad.

Louise woont met haar moeder en oma in een huis, en heeft nog wèl principes. Al vraagt ze zich wel af, waarom. Want iedereen is toch tegenwoordig vrij en niemand gaat toch meer als maagd het huwelijk in. Nee, niet elke kerel deugt. Ton van Claire deugt beslist niet en Con van Charlot laat haar zelfs zwanger achter. Wim, de zoon van haar chef, deugt wel en wordt haar vriend. Maar als ook hij zijn driften niet kan beheersen wordt Louise kwaad en smijt ze de deur voor hem dicht.

Om haar principes wordt Louise door haar vrienden Begijntje genoemd. De vrienden uit stamkroeg 'Nicolette', waar ze maar weinig komt als haar relatie met Wim een serieuze blijkt. Wim wil bij nader inzien nog best wachten met seks, tot ze getrouwd zijn. Gelukkig trouwen ze snel. Er is nog even iets over een uitzet bij elkaar sparen en een bruidsjurk passen.

Halverwege het verhaal trouwt moeder met de rector van de school waar ze lesgeeft en sterft oma. Ze voelt geen blijdschap voor haar moeder. Haar tweede vader biedt ook geen echt nieuw thuis voor haar. Al ziet ze wel in dat haar moeder er veel gelukkiger door wordt. Maar bij hen blijven wonen wil ze niet. Gelukkig kan er getrouwd worden. Als eerste uit haar vriendengroep. En hoeft Wim niet langer te 'wachten'.

Louise is dus een begijntje, maar ze heeft er geen spijt van. Een meisje moet als maagd het huwelijk in, hoe moeilijk dat soms ook is. Een meisje moet zich in kunnen houden, een man heeft zo zijn driften, die kan zoiets niet. Maar hij wil wel een maagd als hij trouwt. Iets liefs, iets wat nog niet beschadigd is. Vreemd toch, dat een paar jaar eerder mannen vooral wilskrachtig moesten zijn. En een goed salaris moesten hebben. Driften, daar had hij geen last van. En de mannen die het wèl hadden werden resoluut bij de eerste te directe toenadering afgewezen. Ze gaven hem nog geen kus, Mieke, Joan en Loes.

Nu is alles anders. En het werd er niet beter op. Het resultaat was een krampachtige poging van de schrijfster om de moderne tijd bij te benen. Uitgegeven door West-Friesland, in de nog altijd bestaande Zonne-reeks. Waar Herson alias Herry Behrens intussen de vervanger van Hans Borrebach was geworden.