29 december 2011

Ik kan handwerken

Een 'practisch handboek voor het vervaardigen van alle voorkomende vrouwelijke handwerken', aldus de ondertitel. Ik kan handwerken. Iets wat veel vrouwen van nu niet meer kunnen zeggen. Ik ook niet. Het is dan ook bijna vijftig jaar geleden dat dit boek werd uitgegeven. En nog wel eerder, ook. De editie, die ik bezit is van 1953. De vijfde, geheel omgewerkte uitgave.

B.C. Jelles, is de omwerkster. Een 'lerares Industrieschool voor vrouwelijke jeugd te Amsterdam en Huishoud- en Industrieschool te Haarlem'. Er is medewerking verleend door C.J.W. Leupen en A. Cupedo, eveneens leraressen van de Amsterdamse industrieschool.

Wat een huishoudschool was, weet ik. Dat werd later het huishoudelijk en nijverheidsonderwijs, de LHNO, weer later het lager beroepsonderwijs LBO en is nu, geloof ik, onderdeel van het VMBO.
De meeste meisjes uit mijn meisjesboekenverzameling zitten op de HBS, maar er gaat ook een enkeling naar de huishoudschool of naar de industrieschool. En behalve koken en poetsen leren ze er ook allemaal handwerken.

Wat ze dan precies leerden? Veel dingen, die in dit boek in woord en beeld staan uitgelegd. Weven, breien, haken, kant, vlechten, macramé knoopwerk, frivolité en  filet- of knoopwerk. Dit staat allemaal uitgelegd onder het kopje 'Technieken die stoffen doen ontstaan'. In 'Technieken op verdeelde stoffen' wordt verder verteld over kruissteek, tapisseriewerk, ajourwerk en zo meer. Dan is er nog borduren, dat onder 'Techniek op onafgedeelde stoffen' valt. Daarna volgt, in verschillende soorten en vormen nog het Opnaaien, gevolgd door Afwerken en de Lappendeken. Als elk boek uit de Ik kan serie wordt afgesloten met een register.

Er staan veel afbeeldingen in, die de tekst  moeten illustreren. En, ook al als in elk ander deel uit de Ik kan serie, een paar gekleurde 'platen', afbeeldingen op glanzend papier. Een advertentie van Cinderella lakens en slopen, een paar sfeeropnamen van handwerk. Een kleedje van geweven kousen, bijvoorbeeld. Of een gehaakt boodschappennet.

Huisvlijt. Dat wat de vrouw des huizes kon gaan doen, als al het verplichte werk voltooid was. Na het dagelijks poetsen volgens het schema van Ik kan huishouden. Waarvoor in dit boek trouwens nog reclame wordt gemaakt. Net als voor de al even onmisbare Ik kan koken.

18 december 2011

Een vriend komt terug

Julia Zijlstra woont alleen. Ze heeft haar relatie met Tom verbroken, omdat hij veel te veel druk op de toekomst legde. Ze wilde nog vrij zijn. En vrij zijn kan ze. Met een eigen boetiek, gefinancierd dankzij de erfenis van haar overleden vader. Haar ouders zijn gescheiden, moeder hertrouwd met een onsympathieke man, maar Julia wist nog net op tijd het contact met haar eigenlijke vader te herstellen, zodat ze de erfenis kreeg. Ze had al een middenstandsdiploma, dus de keus een 'boetiek' te beginnen was zo gemaakt. Ze heeft, alleenstaand en wel, zelfs een aardig huisje. En haar collega Paula, een naam die Helen al eerder gebruikte voor een verhaal, is tevens haar beste vriendin.

Dan ontmoet ze Steve Lancaster - Steef, volgens de achterflaptekst - gitarist bij de bekende formatie Black Hawk. Ze is bij een concert geweest en niet veel later ontmoet ze hem in de stad, vlak bij haar eigen winkel. Een stormachtige relatie volgt, waarbij Julia al meteen geen reserves meer heeft. Al in het tweede hoofdstuk mag Steve blijven slapen. En dat voor iemand die een hoofdstuk eerder nog werd omschreven als een vrouw die meer dan genoeg van de mannen had en ze koel afwees, als ze toenadering zochten. Deze Steve is kennelijk toch anders.

Er volgen een paar hoofdstukken waarin ze Steve zo af en toe ziet. Ze reist hem zelfs achterna naar Engeland, waar ze geïntroduceerd wordt als zijn vriendin. Maar of hij wel zo trouw is? Zelf zegt hij van wel, het is alleen het drukke bestaan als artiest, dat maakt, dat ze niet altijd samen kunnen zijn. Julia gaat steeds meer aan het twijfelen. En dan duikt Tom ook weer op. Met een nieuwe vriendin. Dat raakt haar meer dan ze wil toegeven. Van wie houdt ze nou het meest? En wie houdt nu het meest van haar? Julia doet er nog een paar hoofdstukken over, om daar achter te komen.

Steve eist zijn deel, maar Tom doet dat ook. Steve neemt er geen genoegen mee, als ze de relatie ten slotte toch verbreekt. Hij staat midden in de nacht ineens voor haar deur om een verklaring. En die kan hij krijgen. Niet veel later ontmoet ze Tom weer. Hij heeft geen vriendin. Wel een mooi hoekhuis gekocht. En die baan, die eist ook niet zo veel meer van hem. Het maakt hem ineens een stuk aantrekkelijker. Het huis wat Julia bewoont heeft nu al zijn charme verloren. Jawel, ze trouwen. En op de bruiloft verschijnt Steve. Maar daar kan Julia ineens goed mee omgaan.Steve ook. Ze zien elkaar nog, nemen afscheid, maar wel zonder dat Tom het merkt.

Tja. Ik heb me een beetje in de schrijfster proberen te verplaatsen toen ik het las. De Romanserie had destijds een ouder leespubliek dan de Jeugdserie van Kluitman. Misschien dat ze zich dat pas halverwege realiseerde. Een succesvolle relatie met een artiest, dat wil er bij de jonge meisjes nog wel in. Daar hoeft ook niet meteen getrouwd te worden. Maar bij iets volwassener vrouwen is het toch al een stuk geloofwaardiger. En zo gaf ze tegen het eind van het verhaal toch maar de gewenste wending. Niet echt logisch, want in het verhaal lijkt Tom helemaal niet 'de man van wie ze in feite houdt' te zijn... Maar goed. Het verhaal bleek geloofwaardig genoeg te zijn om uitgegeven te worden. Al denk ik daar persoonlijk toch anders over. Zeker wanneer je beseft voor welke doelgroep dit is geweest.

13 december 2011

Je kunt niet alles hebben, Marijke!

Leuke jaren vijftig-naam, Marijke. Met dank aan ons koningshuis en hun prinses Marijke-beter-bekend als-Christina. Ik heb veel boeken waarin een Marijke de hoofdrol speelt. In dit geval is het Marijke Bosman, die ook al figureerde in Eind goed, al goed. Dat bleek dus niet helemaal waar, getuige de titel van dit vervolg. Want Marijke kan niet alles hebben. Haar verloofde Pim wordt overgeplaatst naar Curacao. Daar moet hij eerst een jaar alleen naar toe. Ze kunnen nog niet van tevoren trouwen. Sterker nog: Marijke moet met de handschoen trouwen. Bij volmacht dus, met afwezigheid van de bruidegom.

Trouwen met de handschoen kwam in de jaren vijftig al niet zo veel meer voor. En bovendien gold het vooral voor mensen die te ziek waren om bij hun bruiloft aanwezig te zijn, om politieke redenen, of indien men van hoge adel was. Pim van Laer is het geen van allen, al schrijft hij zijn naam dan met a-e. Wat hij precies voor de maatschappij gaat doen, daar in Willemstad, wordt niet vermeld. Alleen, dat hij een jaar in een hotel zal verblijven, tot Marijke komt. Dat is natuurlijk al interessant genoeg.

Verder komen er de bekenden uit Eind goed al goed in voor. Annie en Ric zijn inmiddels getrouwd en verwachten hun eerste kindje. Hun huwelijksreis, uitvoerig door hen beschreven, brengen Matty en Marijke op het idee, ook op vakantie te gaan. En natuurlijk gaan bibliotheek collega's Ted en Hanja met hen mee. Ze kunnen allemaal tegelijk op vakantie en dat Matty vijftien jaar ouder is dan de andere drie vindt ook niemand een bezwaar.

Op vakantie leren Ted - vast een verwijzing naar Teddy Scholten, ook zo'n jaren vijftig begrip - en Hanja ook allebei de man van hun dromen kennen. En dan is er nog vriend Hans, die gecharmeerd is van Marijke, maar daar niet aan toe kan geven, omdat ze al verloofd is met Pim. Gelukkig heeft het gezin Bosman meer kinderen en Mieke, inmiddels achttien en op de huishoudschool, wil maar wat graag plaatsvervangster van haar oudere zus worden en met Hans verder.

Marijke trouwt als handschoen met oom Adriaan als haar gevolmachtigde. Er komen speeches en een feestje, al is de bruidegom er niet bij. Allemaal heel gewoon en op wat tranen na is het helemaal niet zo verdrietig als Marijke in eerste instantie dacht. Haar uitzet is compleet, haar baan opgezegd. Ook Matty besluit de bibliotheek te verlaten. Ze heeft als getrouwde vrouw eigenlijk al veel te lang doorgewerkt. Annie en Ric zijn ouders van een tweeling, Ted heeft haar Kurt, Hanja haar Leo en Hans zijn Mieke. Toen was alles pas echt goed. Een derde deel in deze serie heb ik niet gevonden. Maar dat hoefde ook niet. Want iedereen was onder de pannen.