26 juni 2010

The Undutchables

Een halve Engelse en een halve Amerikaanse immigrant over het leven in Holland. Verscheen eerst in het Engels en werd later vertaald. Ik bezit de pocketeditie van 2000. De negentiende druk in eenentwintig jaar. Misschien wordt het nog steeds wel herdrukt. Geen illustraties van Borrebach of Behrens, niet eens echt een oud boek. Maar wel een leuke musthave. Alles wat zij schrijven is waar, aldus een recensent op de achterflap. En dat klopt.

Neem hoofdstuk 3, over het openbaar vervoer. De wachtregels, op trein, tram, metro of bus: 'vorm zodra die aankomt met de andere wachtenden een menigte en blokkeer de deuren, zodat niemand er uit kan' en 'schuifel of sta stil, zodat u iedereen die heeft weten uit te stappen, verhindert zich naar de trap of roltrap te haasten'. Wat te doen onderweg. Met je tas kraken, want dit is 'genoeg om de aandacht te trekken van iedereen binnen gehoorsafstand. Iedereen zal zijn bezigheden onderbreken om uit te vinden wat jij uit die tas gaat halen, en zal ook proberen te lezen wat er op die tas gedrukt staat.'

In hoofdstuk 8, dat kortweg 'Poen' heet, onder het kopje in tijden van rouw. Roep de hulp van een Nederlander in. Hij / zij behoedt u voor de op geldbeluste begrafenisondernemer: peperduur bloemsierwerk (we vinden het heel normaal, dat hetzelfde bosje bloemen opeens twee, drie keer zo veel kost wanneer het om een begrafenis gaat), peperdure koffie (ja heus, de Nederlander gaat op zulke momenten in discussie over de vraagprijs van de koffie en cake per persoon in vergelijking met het café in de buurt) en onzinnige extra uitgaven voor ingeblikte muziek (er zou wel eens helemaal niemand naar zitten te luisteren, op zo'n moment).

Aan het einde van hoofdstuk 17, Weet wat u eet, wordt de flessenlikker beschreven. Deze Noorse vinding is alleen in Nederland een succes geworden. Een schitterend en goedkoop cadeau om elders in het buitenland te geven. Want wat is het eigenlijk, als je het niet kent? Een ruggenkrabber? Een stukje fietspomp? Een homo erotisch pretartikel? Een roulette harkje?
Allemaal mis. Ze zouden het nooit raden. En nooit willen hebben ook, je vrienden in het buitenland.

Lees het verhaal van Hansje Verdrinker, over de watersnood van 1995. Het was nog een heel gedoe om de meubels en de vloerbedekking naar boven te verhuizen, vooral met die bocht in die toch al smalle trap. De evacués in het gratis opvangcentrum. Bijna alsof ze met vakantie waren, want aan alles gedacht.

De koffiecultus met het ene koekje er bij. Het broodje kaas, drop, protesteren en bezwaar maken, de koningin, rommelmarkten, een lijstje uitdrukkingen. Beschuit met muisjes en vooral met boter, want zonder dat bent u nergens. Het staat er allemaal in. En het is, inderdaad allemaal waar.

The Undutchables werd in het Engels door Nijgh & Van Ditmar uitgegeven onder de titel: The Undutchables. An observatio of the Netherlands, its culture and its inhabitants.
De Nederlandse vertaling werd verzorgd door Justus van Oel en Paul Heijman.

15 juni 2010

Handboek voor de modelfotografie


Wie kan beter en plezieriger over de modelfotografie schrijven dan een man die niet alleen z'n fotografenhart een het fotomodel verloor, maar zich daarnaast ook als colorist - ontwerper van omslagen, illustrator en kunstschilder - meer op het artistieke vlak aan de uitbeelding van vrouwelijke jeugd en charme heeft gewijd. Vlug geraden...


Een wervend begin van de omslagtekst van het Handboek voor de modelfotografie. De auteur er van is Hans Borrebach. Beter was het geweest, om over hem te melden, dat hij vanaf de jaren twintig zeer actief bezig was geweest met het maken van boekillustraties. En dat de heren uitgevers, het waren ondertussen de jaren zestig, intussen wel waren uitgekeken op die zwierige prenten, die steeds slordiger werden afgeleverd en bovendien steeds pornografischer leken te worden.

Ja, Hans Borrebach had een buitengewone belangstelling voor het vrouwelijke geslacht. En met de jaren werden de opvattingen moderner en durfde hij er steeds meer mee naar buiten te komen. Ja, hij was fotograaf en illustrator en ja, hij had oog voor schoonheid. Dit handboek werd door zijn vrouw in een interview ooit een excuus voor een seksblaadje genoemd. Bestemd voor mannen die zoiets niet durfden te kopen en dus maar een fotoboek kochten. Daar stonden immers ook lekkere wijven in.

Of ze lekker zijn, op de foto, dat weet ik niet. De bijschriften laten in ieder geval niet veel te wensen over. 'Men moet er niet alleen een figuur, maar vooral flair voor bezitten. Over zoiets als lensvrees praat ik niet eens.' 'Hoe knapper het meisje des te eenvoudiger de hulpmiddelen waarmee men fotografeert'.

Natuurlijk staat er ook een heleboel in over techniek, belichting, retouche en make up. Er is een register, waardoor het met recht een handboek te noemen is. Hans Borrebach zou in de jaren zestig een omvangrijk oeuvre aan foto handboeken schrijven. Deze werden allemaal uitgegeven door Veen. Het merendeel van deze boeken bezit ik ook. Omdat ik van fotograferen hou, maar bovenal Hans Borrebach spaar. Wordt vervolgd, dus.

12 juni 2010

Jij + ik = 1


De Kluitman jeugdserie heeft lang bestaan en bestaat misschien nog wel. In de jaren tachtig herkenbaar aan de illustraties van Herry Behrens, waarvan ik er al een aantal besproken heb. In de jaren zestig nog te herkennen aan de onnavolgbare Hans Borrebach. Hij was al een beetje op zijn retour. Er waren al uitgevers die hun titels bij anderen uitbrachten. Kluitman was een van zijn trouwste klanten. En Netty Koen-Conrad een productief schrijfster.

Jij + ik = 1 is uitgegeven in 1962. Het verhaal is er een met een aantal bekende ingrediënten. Hoofdpersoon Jopie Dudok komt uit een gezellig, harmonieus gezin met een hartelijke moeder en een strenge, maar rechtvaardige vader. Een vader met een goede, maar niet overdreven dik betaalde baan. Chef op een afdeling bij de Rijkstelefoon, in dit geval. Jopie zit al niet meer op school, maar is onderwijzeres. Wonen doet ze - wederom - in Amsterdam. Ze heeft een vriendin en collega, Riekje, die plomp, fors en groot is. Jopie heeft - alweer - een leuk uiterlijk, leuke kleren en de belangstelling van een man.

Tjalling Sierma is leraar aan de derde klas en zou niets liever willen dan Jopie. Maar die denkt er anders over. Die wil zich niet binden. Zijn vriendschap waardeert ze zeer, zeker als Riekje niet meer bij haar op school werkt. Maar zich met hem verloven en dan trouwen, nee.

Met wie dan wel? Met Van Rijn, Nico van Rijn. Het nieuwe hoofd der school, met - alweer - een mond gesloten tot een streep. Maar ook met een scooter en de belangstelling van nieuwe collega Gerry Buytendijk. Haar broer is met zijn zus verloofd. Zij is - alweer - een aanstellerig wicht die, - alweer - van feestjes met veel drank en rook houdt. Jopie is - wederom - wars van dit soort leeghoofdigheid. En ze heeft - alweer - een lach die als belletjes klinkt.

Wanneer ze tot de ontdekking komt, dat ze van Nico houdt, neemt ze haar ontslag, want ze durft hem niet meer onder ogen te komen. Alweer niet. Kennen we ook al. En dan gaat het snel. Nico verklaart haar zijn liefde. Hij geeft haar alleen zijn ontslag, als ze een andere baan aanvaardt. Die van huisvrouw. En trouwen? Dat kan spoedig. Vader Van Rijn gaat met pensioen, trekt naar buiten en zij kunnen binnen een half jaar in de oude woning. Zelfs van Gerry komen ze handig af. Zeker, broer Wim Buytendijk trouwt met zus Lidy van Rijn. Maar Wim aanvaardt ook een baan bij de ambassade in Parijs. Dus Gerry zullen ze niet veel meer zien.

Dat was dan dat. En de titel? Die slaat op een levenssom, die twee volwassenen elkaar beloven samen zonder fouten uit te rekenen.

06 juni 2010

Veranderingen op De Wildhof



Het is het laatste weekend van de grote vakantie. Mandy de Wild, de jongste uit het gezin, is bezig haar kamer op te ruimen. Maandag start ze met haar werk op de hondenkennel van haar vader. Haar broer Hugo werkt er ook, net als haar zus Josta. Maar die doet het nog maar part time, omdat ze ook nog een huishouden thuis heeft. En Elke, de oudste zus, is met het werk op de kennel gestopt. Die is intussen moeder van een dochtertje: Kiki.

Zus Bonnie is getrouwd en zus Pam heeft plannen in die richting. Ook broer Hugo is intussen getrouwd. Mandy is de enige vrijgezel in de familie. Ze heeft een hobby in het schrijven van gedichten. Maar niemand mag ze lezen en bij het opruimen van haar kamer besluit ze ze allemaal op te ruimen. Pam onderschept een schrift, typt een paar gedichten over en stuurt ze naar de uitgever. Die prompt enthousiast reageert.

Mandy is eerst nog een beetje onwillig om de brutale actie van haar zus Pam. Ze besluit meer werk op te sturen en haar eerste bundel wordt uitgegeven. Bij dezelfde uitgever als haar grote voorbeeld, Jeff Lamont. Deze man blijkt helemaal nog niet zo oud te zijn, als Mandy denkt. Ze ontmoet hem op een signeersessie, maar het wordt geen prettige kennismaking.

Later zien ze elkaar nog geregeld terug. Eerst vindt Jeff haar gouden vulpen, die hij persoonlijk komt terugbrengen. En later ontmoeten ze elkaar opnieuw. In Engeland, waar Mandy met Josta bij haar schoonzus logeert. Trudy Dorning is intussen ook schrijfster geworden en geeft een feestje, waar Jeff ook verschijnt.

Mandy vindt hem nog altijd verwaand, maar hij wil het goed met haar maken. Zeer goed. Tijdens een etentje bij de Italiaan gaat ze hem steeds aardiger vinden. En na nog een paar misverstanden en een gevoelig verhaal, gaat ze definitief voor hem door de knieën. Ook Mandy is voorzien. En meer dan dat. De Wildhof wordt verbouwd en Mandy gaat de bovenetage bewonen. Samen met Jeff. Alle De Wildjes hadden hun bestemming gevonden, zo eindigt dit verhaal. Allemaal?

Misschien was het de bedoeling van Helen Taselaar om het bij deze zes delen Wildhof te laten. Maar ze heeft het niet gedaan. Misschien op verzoek van haar uitgever, die niet graag een goed verkopende serie zag eindigen. Wordt vervolgd, dus toch.