Over Max de Lange-Praamsma

Max de Praamsma werd in 1906 geboren in Bolsward. Na de lagere en de middelbare school werd ze onderwijzeres. Dit zou ze blijven tot haar huwelijk met de heer De Lange. Ze kregen samen vijf kinderen, vier zonen en een dochter. Voor haar dochter, die Baudieneke heette, zou ze later nog een boek schrijven, getiteld: Toen Baudieneke twaalf was.

Max de Lange - Praamsma is vooral bekend geworden met haar Goud-Elsje serie. Van deze tien delige reeks over het leven van Els Berkhout tussen haar vijftiende en haar vijfendertigste jaar, verscheen het eerste deel in 1946 en het laatste deel omstreeks 1960. De serie zou vele malen herdrukt worden, eerst bij uitgeverij Callenbach in Nijkerk en later bij Den Hertog in  Houten. Een aantal van deze delen is ook in de Scandinavische landen verschenen.

De Goud-Elsje reeks werd niet gemoderniseerd. In de jaren tachtig en negentig werd het werk door recensenten dan ook bestempeld als 'ouderwets'. In de jaren veertig en vijftig verschenen nog talloze andere meisjesboeken en boeken voor jonge kinderen.

De boeken van Max de Lange-Praamsma zijn protestants-christelijk van inslag. Daarnaast had ze een voorkeur voor 'schilderend schrijven'. Een gieter is nooit zo maar een gieter, maar 'aardig helrood'. Een ligstoel heeft een 'crèmekleurig met oranje gestreept lopertje' en een gelegenheid is 'echt landelijk'. Verder werden van elk seizoen pagina's vol vermeld. Sneeuw, herfststorm, bomen in de knop, warme zomers. Gedichten en liedteksten worden voluit geschreven, soms met vertaling en altijd met voetnoot naar de bron.

Een ander kenmerk in haar verhalen was, dat het hebben van een relatie en een gezin voor vrouwen het allerbelangrijkste was. Wie ongetrouwd of kinderloos bleef, onderging het als een lot, waarna men zich - met hulp van god - in moest zien te schikken. En dat ging dan weer het allerbeste door niet alleen te zitten treuren, maar je inzetten voor anderen.

In haar latere jaren schreef Max de Lange-Praamsma streekromans voor volwassenen. Hierin werden de omschrijvingen zo talrijk, in zulke lange zinnen geformuleerd, dat het moeilijk leesbaar begon te worden. Ze bleef tot op hoge leeftijd schrijven en overleed ten slotte in 1990.

De blogbijdragen over de verhalen van Max de Lange-Praamsma staan hier. Een recensie van de uitgever over de Goud-Elsje serie is hier te lezen.

De website achter de rug geeft een goed overzicht van het werk van Max de Lange.