21 augustus 2015

De uitgever zelf over... Goud-Elsje verlooft zich

Het is al meer dan twintig jaar geleden, dat ik dit deel uit de serie kocht op een rommelmarkt. De bibliotheek van Wijchen had een kraampje gehuurd om hun afgeschreven boeken alsnog aan de man / vrouw te brengen. Zelf zat ik pas net op de bibliotheekopleiding en ik herinner me, dat we toen nog een heel gesprek over Het Vak hebben gevoerd, daar aan de kraam. Ik kocht destijds een nieuwere druk, met een omslag van Reint de Jonge en binnenillustraties van Rie Reinderhoff. In die vorm zou ik de serie ergens in de jaren negentig ook compleet krijgen.

Een jaar of vijf, zes geleden deed zich ineens iets merkwaardigs voor. De oudere drukken, in linnen,
met ook een omslag en bandillustratie van Rie Reinderhoff, waren lang onbetaalbaar geweest, in mijn ogen. Of, beter gezegd: ik had het er niet voor over. Tot rond 2010 ineens die oude drukken óók voor een heel schappelijk prijsje werden aangeboden. Ik besloot, om alle tien de nieuwere edities te vervangen voor oudere. Ze hadden lang niet allemaal het omslag nog, maar dat vond ik ook niet erg.

Ik kom ze nog altijd tegen, soms schappelijk geprijst. En zo scoorde ik dus onlangs het tweede deel voor de derde keer. Ditmaal én in oude druk, én met een omslag, dat afwijkt van de bandillustratie. Op het omslag staat een dromerige Els, met op de achtergrond de schaduw van een man en profil. Op de rug diezelfde profieltekening van een man en Els, die er tegen aan leunt. Die afbeelding van Els is ook op de rug van de bandtekening gebruikt. En op de uitgewerkte illustratie voor op de band. Els in de arm van haar verloofde Taco, op weg naar wat hun huis zal worden.

Het is een beetje misleidend allemaal, omslag, ruggen en band. De titel ook. Want ja, Els Berkhout verlooft zich, maar pas in het allerlaatste hoofdstuk. De overige vijftien hoofdstukken vormen, wat destijds op het boekhoekje van mijn eerste afgeschreven bieb-editie als annotatie vermeld stond. De weg naar volwassenheid, waarin Els de problemen van zichzelf en van anderen steeds beter leert begrijpen. Die recensent van de bibliotheek heeft destijds het boek inderdaad gelezen, toen hij / zij dat neerschreef. Of de uitgever en Rie Reinderhoff dat ook gedaan hebben? Of moest het vooral goed verkopen? Werd er daarom voor deze titel gekozen, en voor een dergelijk omslag?

Aan de binnenkant van het omslag staat op de linkerflap een korte omschrijving. Waarschijnlijk gemaakt door de uitgever, als reclame. We vinden Goud-Elsje in een boekhandel, waar ze zich ook al door haar eigen talent goed op haar plaats voelt, zo begint het. Bedoeld wordt: Els wilde leeszaal assistente worden, maar daar hadden ze thuis het geld niet voor. Ze moest gaan werken en vond via haar buurjongen Taco een baan in een boekhandel. Zelf schrijft ze ook graag. Door t contact met de liefde in t leven ontwaakt er iets bij Els. Er doen zich echter nog heel wat moeilijkheden voor, maar het jonge geluk in haar leven wint het en zij verlooft zich met de sympathieke Taco. Pas als Els een aanzoek van een oud schoolgenoot krijgt, beseft ze dat ze van haar buurjongen houdt. Een volgend mogelijk aanzoek van een kennis wijst ze daarom ook af.

Taco, zo gaat de omschrijving verder, is een jonge dokter, met wiens familie zij in Lugano een vakantie mag doorbrengen. Dat is al eerder in het boek gebeurd, dan de verloving. En het is niet dankzij Taco dat ze in Lugano zit, maar dankzij haar vriendin Lotty, bij wie ze mag gaan logeren. Taco's ouders besluiten daarop bij wijze van vakantie met haar mee te reizen en een paar weken in het nabijgelegen Teserete te gaan logeren. Daar zoekt Taco hen op.

Maar als je het zo feitelijk zou hebben weergegeven, was het boek vast minder verkocht dan dat het uiteindelijk zou gaan doen. Het verscheen in 1948 en het zou tot 1990 worden herdrukt. Zeventien keer. Ik bezit de tiende druk. Toen meldde de uitgever al, dat er meer dan 100.000 boeken van de totale serie waren verkocht. Hoeveel het er uiteindelijk zijn geworden, heb ik niet kunnen achterhalen. Misschien wel het dubbele. Dat wil toch wel wat zeggen.

1 opmerking:

Jos zei

Beste Marieke,

Ik zie dat je een Max de Lange-Praasma fan
bent. Zij is een oudtante van mij. Via
mijn grootouders en mijn moeder heb ik een
aantal gesigneerde boeken van "tante Max"
gekregen. Als je wilt kun je er een of
meer tegen verzendkosten krijgen. Zie:

http://link.marktplaats.nl/m1106717182

Met vriendelijke groet,
Jos Groot