29 december 2011

Ik kan handwerken

Een 'practisch handboek voor het vervaardigen van alle voorkomende vrouwelijke handwerken', aldus de ondertitel. Ik kan handwerken. Iets wat veel vrouwen van nu niet meer kunnen zeggen. Ik ook niet. Het is dan ook bijna vijftig jaar geleden dat dit boek werd uitgegeven. En nog wel eerder, ook. De editie, die ik bezit is van 1953. De vijfde, geheel omgewerkte uitgave.

B.C. Jelles, is de omwerkster. Een 'lerares Industrieschool voor vrouwelijke jeugd te Amsterdam en Huishoud- en Industrieschool te Haarlem'. Er is medewerking verleend door C.J.W. Leupen en A. Cupedo, eveneens leraressen van de Amsterdamse industrieschool.

Wat een huishoudschool was, weet ik. Dat werd later het huishoudelijk en nijverheidsonderwijs, de LHNO, weer later het lager beroepsonderwijs LBO en is nu, geloof ik, onderdeel van het VMBO.
De meeste meisjes uit mijn meisjesboekenverzameling zitten op de HBS, maar er gaat ook een enkeling naar de huishoudschool of naar de industrieschool. En behalve koken en poetsen leren ze er ook allemaal handwerken.

Wat ze dan precies leerden? Veel dingen, die in dit boek in woord en beeld staan uitgelegd. Weven, breien, haken, kant, vlechten, macramé knoopwerk, frivolité en  filet- of knoopwerk. Dit staat allemaal uitgelegd onder het kopje 'Technieken die stoffen doen ontstaan'. In 'Technieken op verdeelde stoffen' wordt verder verteld over kruissteek, tapisseriewerk, ajourwerk en zo meer. Dan is er nog borduren, dat onder 'Techniek op onafgedeelde stoffen' valt. Daarna volgt, in verschillende soorten en vormen nog het Opnaaien, gevolgd door Afwerken en de Lappendeken. Als elk boek uit de Ik kan serie wordt afgesloten met een register.

Er staan veel afbeeldingen in, die de tekst  moeten illustreren. En, ook al als in elk ander deel uit de Ik kan serie, een paar gekleurde 'platen', afbeeldingen op glanzend papier. Een advertentie van Cinderella lakens en slopen, een paar sfeeropnamen van handwerk. Een kleedje van geweven kousen, bijvoorbeeld. Of een gehaakt boodschappennet.

Huisvlijt. Dat wat de vrouw des huizes kon gaan doen, als al het verplichte werk voltooid was. Na het dagelijks poetsen volgens het schema van Ik kan huishouden. Waarvoor in dit boek trouwens nog reclame wordt gemaakt. Net als voor de al even onmisbare Ik kan koken.

Geen opmerkingen: