Het verschil tussen Rie en Hans

Hanna's vlucht werd voor het eerst uitgegeven in 1936. Pas na de oorlog, bij de derde druk, zou de uitgever Hans Borrebach vragen, de illustraties en het omslag voor zijn rekening te nemen. De eerste beide drukken werden door Rie Reinderhoff verzorgd. Ik bezit ze inmiddels allebei.
Mijn editie met Hans Borrebach heeft enkel nog een foto omslag, geen tekeningen. Rie Reinderhoff maakte ook tekeningen tussen de hoofdstukken door. Het verhaal is hetzelfde, maar doet toch, door die tekeningen heel anders aan.


Hanna en Bob zijn achterneef en nicht, die het leven niet zo serieus nemen. Maar de liefde is een serieus iets, dus of ze het nu met elkaar moeten wagen is maar de vraag. Gelukkig is daar kleine Daantje, die zorgt dat alles in orde komt. Dat is het verhaal wel zo'n beetje.

Sanne van Havelte werd wel de christelijk tegenhanger van Cissy van Marxveldt genoemd. Haar boeken hadden een 'diepere inhoud'  zoals dat toen heette. Het leven is ernst en van boven kijkt iemand toe, of je het allemaal wel goed doet. Alleen daarom al passen de illustraties van Rie Reinderhoff er beter bij. Ze maakte de tekeningen voor veel meer van dergelijke boeken.  Zelf ben ik vooral bekend met Goud-Elsje.

Als je haar tekeningen uit Hanna's vlucht beter bekijkt, zie je de overeenkomsten. Baby Josje op Hanna's arm lijkt op baby Joke op de arm van Els. En de manier waarop Tim luistert naar het verhaal van Hanna is precies de houding die Taco heeft aangenomen als hij belang stelt in het verhaal van Els. Waarschijnlijk heeft ze gekopieerd van haarzelf. Dat kan misschien ook niet anders,  als je zoveel werk nog hebt liggen.

Gekopieerd of niet, het is in elk geval beter dan het seriewerk van Hans Borrebach. Rie Reinderhoff heeft er altijd serieus naar gekeken. Er waren in de jaren vijftig en zestig ook schrijfsters, die het niet eens waren met de bekende Hagenaar als illustrator. Soms werd er om die reden zelfs voor een andere uitgever gekozen. Als je dit boek van Sanne van Havelte bijvoorbeeld terug leest, is dat goed te begrijpen. Een schrijfster vormt zich een beeld van haar romanfiguren. Dat moet dan ook wel een beetje kloppen met wat de tekenaar er vervolgens van maakt. Dat is meestal niet de mondaine filmster met de tandpastaglimlach, die Hans Borrebach er van maakte.

Over de inhoud was men bij het verschijnen van dit boek zeer te spreken.
Goed en opbouwend, zo luidde de recensie bij het verschijnen van dit boek over Hanna. Met een fijn gevoel, in een zuivere sfeer. Knap gedaan, voor een schrijfster die zelf nooit een relatie zou krijgen en haar hele leven bij haar ouders zou blijven wonen. Ze wist zelf totaal niet hoe de liefde in elkaar stak.

Dat laatste staat natuurlijk niet in de recensie. Dat was iets, wat pas veel later over haar werd verteld. Toen haar boeken al als sentimenteel bekend stonden. En de uitgever haar manuscripten zelfs een paar keer terug stuurden, omdat ze het met het verhaal niet eens waren. Maar daarvan bleek in de jaren dertig nog niets.